برای یک نمایشگر خوب بودن چه ویژگی‌هایی لازم است؟ اندازه بزرگ، رزولوشن یا شاید هم روشنی صفحه؟! شما هم نمی‌دانید؟ با آی‌تی‌رسان باشید تا کمی بیشتر در مورد نمایشگرها صحبت کنیم.

برای اینکه بتوان یک صفحه نمایش خوب را از بد تمیز داد، به چشمانی تیز بین و اطلاعاتی از تکنولوژی ساخت آن‌ها نیاز است. شاید هر چشمی قادر به دیدن تفاوت‌ها نباشد. مخصوصا زمانی که موارد مقایسه تفاوت آنچنانی باهم ندارند.

روشنی تصویر، وسعت رنگها و انعکاس از آن جمله مواردی هستند که تشخیص آن‌ها از عهده کارشناسان بر می‌آید.

در مقاله زیر قرار است که در مورد برخی از ویژگی‌هایی که از یک نمایشگر، نوع خوب آن را می‌سازد صحبت کنبم و این ویژگی‌ها را بر اساس آنچه توسط متخصصان DisplayMate انتشار یافته برایتان بازگو نماییم.

آنچه مسلم است، این است که برای اینکه یک نمایشگر بتواند نمایشگر خوبی باشد و در سطح استانداردی از کارایی قرار بگیرد، تنها رزولوشن کافی نیست، بلکه موارد دیگری هم وجود دارد که در واقع سطح واقعی یک نمایشگر را به ما نشان می‌دهد.

مواردی چون مواد سازنده صفحه، تکنولوژی ساخت آن (OLED یا LCD)، گوناگونی طرح رنگ‌ها (RGB)، روشنی، دقت رنگ‌ها، نسبت کنتراست، انعکاس، اندازه صفحه و قدرت تفکیک پذیری نقاط که همان رزولوشن است.

پس با ما همراه باشید تا در ادامه بعضی از این موارد را بیشتر توضیح دهیم.

آناتومی صفحه نمایش تلفن

صفحه نمایش تلفن شما از چندین لایه ساخته شده است (برای اینکه در این باره بیشتر بدانید، مجله شماره 2 آی‌تی‌رسان را دانلود کنید). زیرترین آن‌ها (زیر لایه) می‌تواند از پلاستیک باریک و قابل انعطاف باشد (در صفحات انعطاف پذیر) یا اینکه مثل بیشتر صفحاتی که در حال حاضر در بازار می‌بینید متشکل از مواد سخت و شکننده باشد.

در بالای پایین‌ترین لایه (زیرلایه) از عنصری برای ایجاد نور استفاده می‌شود. سپس لایه‌ای از TFT (ترانزیستور باریک فیلمی) روی آن قرار می‌گیرد که از ترانزیستورهای موجود برای روشن نگه داشتن پیکسل‌های صفحه نمایش استفاده می‌کند. لایه حساس به لمس، فیلترها و فیلم‌های افزایش دهنده شفافیت مثل لایه‌هایی از جنس شیشه نیز بر روی این آناتومی به صورت لایه‌ای مجزا یا به صورت ترکیبی با لایه بالایی استفاده می‌شود. مثلا گوریلا گلس یکی از طراحان این لایه‌های شیشه‌ای بوده که به صورت مجزا بر روی لایه حساس به لمس قرار می‌گیرد.

حالا چرا اینقدر بحث را تخصصی کردیم؟ چون تمام این اجزای فیزیکی هستند که بر کیفیت تصویر شما تاثیر می‌گذارند. مثلا درصفحات شیشه‌ای که به صورت ترکیبی ساخته می‌شوند، هوای موجود که ممکن است زمان ساخت مجزای آن‌ها بین این دو قرار بگیرد حذف می‌شود، پس متعاقبا خوانایی افزایش می‌یابد و انعکاس ایجاد شده از روشنایی‌های محیط بیرون کاهش پیدامی‌کند. با این تفاصیل کیفیت صفحه نمایش بالاتر می‌رود. حال اگر مواد تشکیل دهنده این لایه‌ها بی کیفیت باشد بر روی گستردگی زوایای دید و رنگ‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.

ال سی دی در مقابل ال ای دی

پیش از هر حرفی بگذارید تعریف مختصری از تکنولوژی این دو صفحه نمایش ارایه دهیم. LCD همانند یک دریچه برای انتقال مقادیر مختلف نور پس زمینه به چشم بیننده عمل می‌کند. اما AMOLED/OLED که نامش از ابتدای active-matrix organic light-emitting diodes (دیود گسیل نور ارگانیک ماتریس فعال) گرفته شده است، نور را به طور مستقیم انتشار می‌دهد.

LCDها برای ایجاد سیاه، سفید و دیگر رنگ‌ها به تولید نور دایمی نیاز دارند. عموما LCDهای با کیفیت به تولید دقیق‌ترین رنگ‌ها و سایه‌ها مشهورند. اگرچه سازندگان گه‌گاهی به طور عمدی برای کاهش مصرف با کالیبره کردن این صفحات به تولید رنگهای ضعیفی از قرمز، آبی و سایه‌هایی از بنفش اقدام می‌کنند.

اگر بتوان در روشنایی‌ها و رنگ‌های موجود تعادل مناسبی برقرار کرد، LCDها دیرتر فرسوده می‌شوند و می‌توان از آن‌ها انتظار هزاران ساعت کار را داشت.

بر خلاف LCDها، LEDها برای تولید سیاه به هیچ نوری نیاز ندارند، تنها چیزی که می‌خواهند سفید و دیگر رنگ‌هااست. بنابراین به انرژی کمتری نیاز دارند چرا که برای تولید رنگ سیاه لزومی به هیچ انرژی اضافه نیست. به همین خاطر رنگ سیاه تولید شده در LEDها، بسیار تیره است و در واقع می‌توان گفت خالص است!

صفحات نمایش LED روشن‌تر نیز هستند و رنگ‌های بسیار شفافی تولید می‌کنند. اما همین شفافیت باعث اشباع (saturate) بیش از حد رنگ سبز می‌شود. ایراد دیگر این نوع صفحات عمر کوتاه‌تر آن‌ها نسبت به LCDها است. بر اساس نظر کارشناسان این زمینه باید گفت که رنگ‌های قرمز و آبی خیلی زودتر از رنگ سبز خراب می‌شوند و همین قضیه باعث به هم ریختن تعادل رنگی در این نوع صفحات می‌شود. و در آخر چیزی که کمی در مورد LEDها آزار دهنده است، قیمت گران آنهاست. زیرا هزینه‌های لازم برای تولید آن‌ها نیز گران تمام می‌شود.

IPS چیست؟

بگذارید بحث را زیادی تخصصی نکنم و تنها توضیح مختصری در این باره بدهم. IPS) in-plane switching) در مقابل فن‌آوری TN) twisted Nematic) که به دلیل هزینه کمتر تمام شده در بیشتر نمایشگرهای موجود در بازار استفاده می‌شود قرار می‌گیرد.

علت اصلی وجود تکنولوژی IPS افزایش زوایای دید و عمق رنگها است. زیرا در IPSها بر خلاف انواع TN مولکول‌های کریستال مایع به صورت عمودی جا به جا می‌شوند که حرکت آن‌ها به این شکل باعث بیشتر شدن زاویه دید و نمایش بهتر و طبیعی‌تر رنگ‌ها می‌شود. به علاوه در IPS برای تولید سه رنگ RGB از 24 بیت استفاده می‌شود که همین امر باعث نمایش بهتر 16.7 میلیون رنگ است.یکی به من بگه سوپر آمولد چیه؟

همین ابتدا بگویم که پیشوند “سوپر” برای آمولدها فقط نام اختصاصی سامسونگ برای تولید همان OLEDهای خودمان است.

خب با این حال بهتر است کمی در باره سه مدل صفحه نمایش سامسونگ به نام‌های: سوپر آمولد، سوپر آمولد پلاس و اچ دی سوپر آمولد صحبت کنیم.

جدا از مدل، تمام صفحات نمایش، متشکل از ریز پیکسل‌های سه رنگ قرمز، سبز و آبی هستند که با روشن و خاموش کردن ترکیبی آن‌ها می‌توان هر نوع رنگ دلخواه را ساخت. مثلا با روشن کردن تمام آن‌ها رنگ سفید به دست می‌آید. الگوهای متفاوتی در روشن کردن این ریزپیکسل‌ها وجود دارد که سوپر آمولد سامسونگ از الگوی PenTile که قرمز، سبز، آبی و سبز است (RG-BG) استفاده می‌کند.

در الگوی PenTile میزان ریزپیکسل‌های آبی و قرمز نسبت به سبز کمتر است و مقدار آن‌ها از مقدار معمول در LCDها و AMOLEDها کمتر است. مثلا زمانی که به یک صفحه نمایش با این الگو از نزدیک نگاه می‌کنید، می‌توانید با کمی دقت نقاط ریز تصویر یا متن را ببینید که در بیشتر نقاط نیز چشمان شما رنگ سیاه را می‌بیند.

به همین دلیل هم بود که سامسونگ اوایل سال 2011 سوپر آمولد پلاس را معرفی کرد که مقدار ریز پیکسل‌های موجود در این مدل 50 درصد بیشتر از مدل قبلی بود. یعنی به ازای هر پیکسل، 12 ریز پیکسل بیشتر که درمدل قبلی این مقدار 8 بود، به کار گرفته شده است. پس کاملا مشخص است که این افزایش موجب ایجاد تصاویری روشن‌تر، شفاف‌تر و با کیفیت بیشتر می‌شود و همین گستردگی در اندازه پیکسل‌ها باعث می‌شود که با بزرگ‌تر شدن اندازه صفحه نمایش از کیفیت کاسته نشود.

در سوپر آمولد اچ‌دی نیز الگو همان PenTile بوده با این تفاوت که رزولوشن به جای 800×480 پیکسل به 1280×720 پیکسل یعنی همان رزولوشن اچ‌دی خودمان رسیده است. البته گفته می‌شود که برگزیدن نام اچ دی سوپر آمولد برای این مدل کمی اغراق آمیز است، چرا که ظاهرا مقدار ریز پیکسل‌ها از حالت استاندارد اچ دی یعنی 1280×720 پیکسل در دیگر نمایشگرها کمتر است که خوشبختانه با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست. اما همین مقدار کمتر زمانی که تصاویر یا متون روبروی شما از کیفیت بالایی برخوردار باشند، به چشم می‌آید. استفاده از الگوی PenTile از جهاتی برای سامسونگ و خریدار با صرفه تر تمام می‌شود. زیرا هم تعداد ریزپیکسل‌ها کمتر از استاندارد اچ‌دی است و هم در پی آن میزان مصرف باتری کاهش می‌یابد که در واقع به نفع خریدار است.

چگالی پیکسل‌ها

از دو واژه تراکم یا چگالی مفهوم کلی این ویژگی مشخص است. به طور کل هر چه مقدار پیکسل‌های موجود در هر اینچ بیشتر باشد، تصویر شما از کیفیت بهتری برخوردار خواهد بود.

روشنایی و رنگ

مسلما رنگ‌ها و روشنایی تصویر دو ویژگی هستند که وقتی برای اولین بار به یک صفحه نمایش از هر نوع نگاه می‌کنید به چشمتان می‌آیند و گاهی هم به راحتی می‌توانند شما را گول بزنند. طبیعی بودن رنگ‌ها از هر چیزی مهم تر است. رنگ‌های بیش از حد اغراق شده شاید زمانی که برای اولین بار در مغازه به آن‌ها نگاه می‌کنید دل از شما ببرند اما پس از مدت کوتاهی خسته کننده می‌شوند و چشم را به قول معروف می‌زنند. پس زمان خرید توجه کنید که رنگ‌ها بیش از حد جیغ نباشند! اما برای تست روشنایی تصویر بهترین راه این است که دست خودرا بالای صفحه نمایش بگیرید و از طریق منوی تنظیمات روشنایی را به حد وسط برسانید، سپس ببینید که آیا در این شرایط نور صفحه نمایش انتخاب شده را می‌پسندید.

انعکاس؛ دشمن مخفی

اگر صفحه نمایش شما تمام ویژگی‌های بالا را به بهترین شکل دارا باشد، اما میزان انعکاس صفحه بیش از حد معمول باشد آن صفحه نمایش انتخاب خوبی نیست. مسلما تا پیش از این مقاله اکثر ما به انعکاس توجه زیادی نمی‌کردیم اما ما اینجاییم تا به شما بگوییم که این دشمن مخفی را همیشه مد نظر داشته باشید. زمانی را تصور کنید که می‌خواهید به تماشای فیلمی بنشینید یا عکس ببینید و ایمیل‌هایتان را چک کنید، اما تنها چیزی که در صفحه نمایش می‌بینید، انعکاس تصویر خودتان یا تشعشعات خورشید باشد! مسلما آزار دهنده است.

پس همان‌طور که پیش از این هم گفتم کیفیت مواد سازنده صفحه نمایش تاثیر مستقیمی بر میزان انعکاس دارد. البته برخی از سازندگان برای این مشکل تدبیری اندیشیده‌اند.آن‌ها با قرار دادن فیلتر مخصوص بر روی لایه لمسی سعی بر کاهش میزان انعکاس دارند.

این لایه قطبش دایره‌ای ایحاد می‌کند. به این معنی که نور را مجبور به حرکت در جهت عقربه‌های ساعت کرده سپس جلوی تمام نوری را که به سمت صفحه بازمی‌گردد در خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌گیرد. همین اتفاق باعث کاهش میزان انعکاس شده و قدرت خوانایی را چه در درون و چه در بیرون افزایش می‌دهد.

در انتها امیدوارم که مقاله بالا توانسته باشد آنچه را که برای خرید یک صفحه نمایش لازم است بدانید، در اختیارتان قرار دهد.

آی تی رسان